Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan kapsamlı verilere göre, Türkiye, son 24 yılda ticaret ve ekonomi alanında köklü bir dönüşüm geçirdi. 2002 yılından itibaren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde hayata geçirilen ekonomi politikalarıyla, Türkiye sadece ekonomik büyüklüğünü artırmakla kalmadı; ihracat hacmi, iç ticarette dijitalleşme, küresel rekabet gücü ve ticaret diplomasisi gibi pek çok alanda da önemli başarılara imza attı.
2002 yılında 238 milyar dolar olan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), 2023 yılında 1 trilyon 130 milyar dolara ulaştı. 2024'te 1 trilyon 322 milyar doları bulan milli gelir, 2025 yılının ilk çeyreğinde 1 trilyon 371 milyar dolar ile tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Yıl sonunda hedeflenen milli gelir ise 1,4 trilyon dolar. Kişi başına düşen gelir de 2002 yılında 3.608 dolardan, 2025 ilk çeyrek itibarıyla 15.971 dolara yükseldi.
Türkiye ekonomisi son 22 yılda ortalama yüzde 5,3 oranında reel büyüme kaydederken, son on yılda OECD ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olmayı başardı. 2020 yılından bu yana küresel krizlere rağmen 19 çeyrektir kesintisiz büyüme sağlandı. IMF, Temmuz 2025’te yayımladığı raporda Türkiye’nin büyüme tahminini yüzde 3,0 seviyesine çıkardı.
İhracat alanında da tarihi rekorlar kırıldı. Mal ve hizmet ihracatı 2002’den bu yana toplamda yedi kat artarak 2024 yılında 377 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Cumhuriyet tarihinin en yüksek toplam ihracatı olarak kayıtlara geçti. 2025 yılı sonu için hedeflenen toplam ihracat tutarı ise 390 milyar dolar. Dünya mal ihracatındaki payı 2002’de yüzde 0,55 iken 2024’te yüzde 1,07’ye, hizmet ihracatındaki payı ise yüzde 0,84’ten yüzde 1,32’ye yükseldi.
Hizmet ihracatı 2024 yılı itibarıyla 115,2 milyar dolar olarak gerçekleşti ve Türkiye, dünyada en fazla hizmet fazlası veren beşinci ülke oldu. 62 milyar dolarlık hizmet fazlası sağlayan Türkiye, 2025 yılı hedefi olan 121 milyar dolara emin adımlarla ilerliyor.
İhracattaki artışa karşılık ithalattaki gerileme sayesinde cari açıkta da dikkate değer bir düşüş yaşandı. 2023 yılı Mayıs ayında 55,1 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari açık, 2024 yılının sonunda 10 milyar dolara kadar geriledi.
Ticaret Bakanlığı, iç ticarette de dijitalleşmeyi ön planda tutarak modern uygulamalarla düzenlemeleri hayata geçirdi. Otomotiv ve emlak sektöründe hayata geçirilen Elektronik İlan Doğrulama Sistemi ile sahte ilanlar engellendi, kayıt dışı işlemler azaltıldı ve güvenli ödeme sistemiyle vatandaşın korunması sağlandı. Haksız fiyat uygulamalarına karşı geliştirilen Haksız Fiyat Mobil Uygulaması ile vatandaşların denetim sürecine katılımı artırıldı. Elektronik Ticari Defter Sistemi ile kayıt süreçleri dijital ortama taşındı.
Esnaf, sanatkâr ve kooperatiflere yönelik destekler de bu dönemde genişletildi. Hazine sübvansiyonlu kredilerde hem limitler yükseltildi hem de vadeler uzatılarak ödeme kolaylıkları sağlandı. Kooperatiflerin üretim kapasitesini artırmak amacıyla KOOP-DES destek limitleri de yükseltildi. Perakende ticaretten araç satışına kadar pek çok alanda düzenleme yapılırken, stokçulukla mücadele kapsamında da yasal adımlar atıldı.
Ticaretin Yüzyılı hedefleri doğrultusunda uluslararası alanda da önemli adımlar atıldı. Türkiye, 24 ülke ile Serbest Ticaret Anlaşması, 6 ülke ile Tercihli Ticaret Anlaşması imzaladı. Ticaret diplomasisi çerçevesinde 115 üst düzey temas gerçekleştirilirken, Avrupa Birliği, Afrika Birliği, Türk Devletleri Teşkilatı, OECD ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi önemli yapıların yer aldığı 37 uluslararası toplantıya katılım sağlandı. Ayrıca 3 STA’nın müzakereleri tamamlandı, 3 yeni STA görüşmeleri ise devam ediyor.
İhracat destekleri de bu süreçte tarihi boyutlara ulaştı. 2024 yılında ihracatçılara 25 milyar TL destek sağlanırken, 2025 yılı için bu rakam 33 milyar TL olarak belirlendi. Türk Eximbank, 2024’te 48,7 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı; 2025 hedefi 52 milyar dolar. Türkiye Ticaret Bankası ihracata 75 milyar TL finansman sağlarken, İhracatı Geliştirme A.Ş. 160 milyar TL kefalet hacmine ulaşmayı hedefliyor.
Ayrıca “Uzak Ülkeler Stratejisi” kapsamında 2028 yılına kadar uzak pazarlara 50 milyar dolarlık ihracat yapılması, İslam İşbirliği Teşkilatı ülkeleriyle ticaretin toplam ihracattaki payının yüzde 30’a çıkarılması hedefleniyor. Yeşil Mutabakata Uyum Desteği ile ihracatçılara yeşil dönüşüm süreçleri için beş yıl boyunca 13,6 milyon TL’ye kadar destek sağlanıyor.
Yabancı yatırımlar açısından da Türkiye büyük bir çekim merkezi hâline geldi. 2002–2025 döneminde ülkeye gelen doğrudan yabancı yatırımlar 13,5 milyar dolardan 279,5 milyar dolara çıktı. 2003 yılında 5.600 olan yabancı sermayeli şirket sayısı, 2024 yılında 86 bini aştı. Bu yatırımlar sayesinde yılda 70 milyar dolarlık ihracat ve 1,2 milyon kişilik istihdam hacmi oluşturuldu.
Ticaret Bakanlığı’nın kaçakçılıkla mücadele çalışmaları da tüm sınır kapılarında 7 gün 24 saat esasına göre devam ediyor. 2023 yılında 23 milyar TL’yi aşkın kaçak mal ele geçirilirken, 2024’te bu rakam 55 milyar TL’ye yükseldi. 2025 yılı 7 Ağustos itibarıyla gerçekleşen 4.362 olayda toplam 42,3 milyar TL değerinde yasa dışı ürün yakalaması yapıldı. Ele geçirilen ürünler arasında tonlarca uyuşturucu madde, milyonlarca paket kaçak sigara, tütün, elektronik sigara ve makaron yer aldı.
Gümrük altyapısında da dijitalleşme ve modernizasyon süreci hızlandı. Tek Pencere Sistemi, Kağıtsız Gümrük ve Konteyner Takip Sistemi gibi uygulamalar sayesinde işlem süreleri kısaltıldı. Türkiye, 72 ülke ile gümrük iş birliği anlaşması yaparak, küresel ticarette daha güçlü bir gümrük diplomasisi ağı oluşturdu.
Ticaret Bakanlığı, elde edilen bu başarılarla birlikte Türkiye Yüzyılı vizyonunun ticaret alanındaki temel taşıyıcısı olmaya devam ediyor. Ticaretin Yüzyılı hedefleri doğrultusunda uygulanan politikalar, ülkenin ekonomik bağımsızlığını güçlendirmeye, vatandaşın refah seviyesini artırmaya ve küresel rekabette Türkiye’yi üst sıralara taşımaya yönelik olarak sürdürülüyor.
