Şanlıurfa çiğ köftesi, tarihi ve efsaneleriyle derin bir kökene sahip bir lezzet olarak öne çıkıyor. Nemrut'un ateş yasağı efsanesiyle bağlantılı olan bu yemek, ince bulgur, dana kıyma, baharatlar ve taze yeşilliklerle hazırlanıyor. Şehrin simgesi haline gelen Balıklıgöl'ün efsanevi hikâyesi, çiğ köftenin yaratılışının temelini oluşturur. Geleneksel tarifi, malzemeleri ve yapılış süreciyle Şanlıurfa'nın kültürel zenginliğini yansıtan bu lezzet, Türk mutfağının önemli bir parçası olarak varlığını sürdürmektedir.
Tarihsel Köken ve Efsaneler
Çiğ köftenin kökeni, tarihi Şanlıurfa'ya dayanır ve birçok efsane ile çevrilidir. Şehrin simgesi haline gelen Balıklıgöl efsanesine göre, Nemrut'un emriyle ateş yasağı getirilmiş, bu da çiğ köftenin doğmasına zemin hazırlamıştır.
Efsanevi Hikâye: Hz. İbrahim ve Ateş Yasağı
Şanlıurfa'da yaşanan efsaneye göre, Nemrut'un hüküm sürdüğü dönemde Hz. İbrahim'in tek tanrı inancı, kralı öfkelendirir. Kral, Hz. İbrahim'i yakmak istemesi üzerine, şehirde ateş yakmayı yasaklar ve bütün odunları Balıklıgöl meydanına toplatır. Bu yasak, halkın hayatında çiğ köftenin doğmasına neden olur.
Çiğ Köftenin Malzemeleri ve Yapılışı
Malzemeler:
- 400 gram ince bulgur (çiğ köftelik)
- 250 gram dana kıyma (4 kez çekilmiş)
- 1 adet kuru soğan
- 2 diş sarımsak
- 4 yemek kaşığı acı kırmızı pul biber (isot)
- 2 yemek kaşığı biber salçası
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 3 adet rendelenmiş domates
- Yarım demet maydanoz
- Yarım demet taze soğan
- 2 tatlı kaşığı kimyon
- 2 çay kaşığı karabiber
- 1 yemek kaşığı tuz
- 1 adet marul
- 2 adet limon
- Yarım demet taze nane
- 1 kase buz
Yapılışı:
1. İnce kıyılmış soğan ve ezilmiş sarımsağı derin bir tepsiye alın. Salçaları ve tuzu ekleyip hafifçe yoğurun.
2. Azar azar ince bulguru ekleyin ve yoğurmaya devam ederken rendelenmiş domatesin üçte birini ve buz parçalarını ekleyin. Bulgurlar yumuşayıp kıvam alana kadar yoğurmaya devam edin.
3. Kıymayı da ekleyerek buzla birlikte yoğurun. Bulgur karışımına yavaşça ilave edin ve karıştırın. Kalan domates rendesini de ekleyin.
4. İnce kıyılmış taze soğan, maydanoz, kimyon, karabiber ve nane ekleyip karıştırın. Kıvamını ayarlamak için ara ara buz ekleyebilirsiniz.
5. Karışımı sıkıca yoğurarak köfte şekli verin.
6. Marul yaprakları, taze nane ve limon dilimleri ile servis edin.
Afiyet olsun.
Şanlıurfa çiğ köftesi, tarihi ve efsaneleriyle birlikte damaklarda bıraktığı lezzetle, yüzyıllardır Türk mutfağının ayrılmaz bir parçası olarak varlığını sürdürmektedir.
